ایام فاطمیه یا ایام شهادت فاطمه زهرا ایام فاطمیه جمعا ۶ روز می‌باشد، ۳ روز در ماه جمادی الاول و ۳ روز در ماه جمادی الثانی. فاطمیه اول از ۱۳ تا ۱۵ جمادی الاول است و فاطمیه دوم از سوم تا پنجم جمادی الثانی می‌باشد که شیعیان به عزاداری برای فاطمه دختر پیامبر اسلام می‌پردازند.[۱]

تاریخ ایام فاطمیه 

شیعیان پیرامون تاریخ درگذشت فاطمه دو روایت متفاوت شامل هفتاد و پنج روز بعد از درگذشت محمد و دیگری نود و پنج روز را مورد وثوق می‌دانند. از آنجا که درگذشت محمد در در بیست و هشتم صفر بوده‌است به روایت هفتاد و پنج روز، در مورخ سیزدهم تا پانزدهم جمادی الأوّل را «فاطمیه اول» می‌دانند. بنا به روایت نود و پنج روز، تاریخ شهادت فاطمه را در سوم تا پنجم جمادی الثانی دانسته و آنرا «فاطمیه دوم» می‌نامند.

در فرهنگ عامه، به دهه دوم جمادی الاول، از دهم تا بیستم آن ماه که بر اساس روایت ۷۵ روز شهادت فاطمه (سلام الله علیها) در میان آن روزها واقع شده‌است، «دهه اول فاطمیه» و به دهه اول جمادی الثانی، از اول تا دهم جمادی الثانی که بنا به روایت ۹۵ روز، شهادت فاطمه در میان این روزها اتفاق افتاده «دهه دوم فاطمیه» می‌گویند.

در فرهنگ عامه شیعیان عراق به جای دو دهه سه دهه برگزار می‌شود، که «دهه اول فاطمیه» ۴۰ روز بعد از درگذشت محمد می‌باشد، که مورخ هشتم ربیع الثانی است. البته این تقسیم بندی در شهرهایی مانند قم و تهران نیز وجود دارد.
 

علت اختلاف تاریخ 

در نوشته‌های عربی قدیم از نقطه استفاده نمی‌شده است و کلیهٔ حروف دارای نقطه نبودند، به‌همین خاطر "هفتاد" و "نود" در زبان عربی مانند هم نوشته می‌شده است، که برای تاریخ نویسان دوره‌های بعد قابل تشخیص از هم نبوده است.

وقایع منجر به شهادت 

شیعیان معتقدند در اثر صدمات و جراحات وارده که در حین رویداد خانه فاطمه اتفاق افتاد و منجر به شکستگی پهلو و سقط جنین وی گردید فاطمه به شهادت رسیده است. در عین حال شیعیان بر این نظر دارند که فاطمه بین ۷۵ تا ۹۵ روز پس از وفات محمد (ص) درگذشته است.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸] بگفتهٔ روایاتی که در منابعی مانند یعقوبی آمده‌است، زنان قریش و همسران محمد به دیدن فاطمه) می‌آیند. اما فاطمه به اسما بیوه جعفر ابن ابی طالب، می‌گوید که از ورود آنان جلوگیری کنند. زیرا فاطمه در وضع بسیار بدی بود و در اثر بیماری بسیار نحیف شده بود.

تدفین

به گفته دانشنامه اسلام اکثریت منابع اولیه تدفین فاطمه را شبانه، مخفی و بدون حضور ابوبکر و عمر می‌دانند.[۹]

دنیس صوفی معتقد است به دلیل تواتر روایت‌های ناراحتی فاطمه از ابوبکر، به نظر می‌رسد مراسم کفن و دفن فاطمه به خواسته خود او در شب انجام شده تا ابو بکر به عنوان رئیس جامعه نتواند با مراسم تشییع او کاری داشته باشد.[۱۰]
 

منابع

1.↑ «ایام فاطمیه از چه تاریخی شروع ودر چه تاریخی تمام می‌شود؟». مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی. بازبینی‌شده در ۲۵. بهمن ۱۳۸۹.
2.↑ آیة الله بروجردی
3.↑ آیة الله روحانی
4.↑ آیةالله شاهرودی
5.↑ شبکه قرآن
6.↑ وب‌گاه حوزه علمیه قم
7.↑ وب‌گاه حوزه علمیه قم
8.↑ آیةالله حسین وحید خراسانی٬فاطمه-حلقه وصل رسالت و امامت ٬مدرسة المام باقر العلوم٬چاپ اول ۱۳۹۱٬صفحه ۷۳ و ۷۴
9.↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب ‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام EoI وارد نشده‌است.
↑ Denise L. Soufi, "The Image of Fatima in Classical Muslim Thought," PhD dissertation, Princeton, 1997, p.126
 

هفت روز است که زمین را آفریده اند. هفت روز است که زمین را شخم می زنیم. همه گندم های ممنوعه را کاشتیم و جاودانگی نرویید.

همه دانه های پنهان در جیب هایمان را کاشتیم و میوه نهال هیچ کدامشان، طعم سیب نیمه کاره را نداد. غروب هفتم است؛ غروبی که فهمیده ایم این خاک، «موات» است و این زمین مرده، استعداد رویش هیچ چیز را ندارد.

••

امشب، هفتمین شب است؛ شب ناامیدی از خاک؛ شب دل بستن به آب و خبر، ساده و کوتاه است: «آب را بسته اند»!

خسته از هفت روز چنگ زدن در خاک، به خیمه می رسیم. خبر می رسد و خبر ساده و کوتاه است: «آب را بسته اند»! بی طاقتیم؛ بی تاب. لب ها ترک خورده و زبان ها به کام چسبیده، یکی می گوید: «الهه آب ها رحمت»! یکی می نالد: «خدای دریاها ابر»! کسی می خواند: «فرشته های نزول! باران»! آهسته زیر لب می گویم: «یا قمربنی هاشم»!

همه برمی گردند. ناگهان حیرت زده به ما خیره می شوند؛ همه آنهایی که ارتباط این اسم را با آب نمی دانند! ته کوزه ها را می تکانیم. مشک ها را می فشریم؛ دریغ از قطره ای! شکم هایمان را برهنه می کنیم و می چسبانیم به خاکی که می گویند روزی خیمه سقّا بوده است؛ تا له له مان شاید فروکش کند! ایستاده اند و حیرت زده، خیره به ما؛ همه آنهایی که ارتباط این خیمه را با آب نمی دانند!

••

امشب، هفتمین شب است؛ شب دل بستن به عشق و خبر ساده و کوتاه است: عشق را، پوچ کرده اند. عشق، دروغ شده است؛ کوچک، در ابعاد و اندامی حقیر که حتی می شود آن را شناخت؛ شناسنامه دارد و سن و حتی قیافه.

ما خودمان را چسبانده ایم به خنکای کف خیمه سقّا که می گویند عشق را می شناسد و می توان آن را باز آورد؛ صدا می زنیم: «یا ابا فاضل» و حیرت می کنند خیمه آنها که ارتباط این لقب را با عشق نمی دانند!

••

امشب، هفتمین شب است. ما رسیده ایم و خسته از هفت روز تنهایی و حقارت، پی قهرمان می گردیم و خبر ساده و کوتاه است: «قهرمانی، مرده است»؛ تنها روئین تنان خیالی مانده اند؛ تهمتنان افسانه ای و پروردگار سیمرغ های اساطیری. دست می کشیم به عمود خیمه و می گوییم: «یا ابالفضل علمدار»! می دانیم چیزی مثل یک علم که هیچ وقت بر زمین نمانده است، دستمان را می گیرد؛ مردی که افسانه و اسطوره نیست.

••

امشب، شب عجیبی است؛ شب عطش. هر کف دست که از آب پر می کنیم، «ماه بنی هاشم» در آن می لرزد و آب از لای انگشتانمان سر می خورد و فرو می ریزد. باز کف دستی از آب و آب فرو می ریزد. کنار نهر، تشنه مانده ایم و آب، امشب سر جرعه شدن ندارد؛ منتظر قدم های توست و منتظر تصویر عشق. امشب، تنها امیدی که برای سیراب شدن هست، مشکی است که باید پاره پاره شود و آبش بریزد؛ روی خون دست بریده ای و دندانی و چشمی وگرنه، همه قهرمانان را آب برده است و هیچ نیاورده اند و نمانده اند.

••

امشب، هفتمین شب است؛ شب عطش و ما بدجوری به تو نیاز داریم؛ نه به شمعی که سقاخانه ای روبه روی تمثالت بگذاریم و نه به سبزی خوردن های سفره ای که لابد سمبل ردای تواند؛ نه، ما امشب به قامت رشید خودت نیاز داریم؛ خود خودت! به دست هایت که باز علم بگیرند؛ به بازوانت که تکیه گاه شوند و به گریه ات پیش حسین علیه السلام؛ به این که بگویی: «جان برادر! دیگر طاقت ندارم؛ بگذار بروم». نیاز داریم به رفتنت؛ به رسیدنت به نهر آب و به کف آب پرکردنت؛ به تصویر عشق دیدنت؛ به آب خالی کردنت؛ به مشک پرکردنت. به دست های قطع شده، به چشم های خون آلود و به مشک تیر خورده، به آن کمر که پیش پای تو بشکند. ما امشب به همه اینها نیازمندیم؛ چون امشب، شب عطش است. مشک های آب هستند. دریاها موج می زنند؛ ولی امشب، شب عطش است و ما به مشکی نیاز داریم که با دندان گرفته باشند و تیر بخورد. قحطی عشق است.

بگو به برادر که عمود خیمه ات را برندارد. بگو که می خواهیم برویم سر به عمود بگذاریم و تمام دلتنگی هامان را برای قامت «مردی که نیست»، گریه کنیم!
 

به فرشته هایت بگو بنویسند: باران خوب، باران فراوان، همه جا را بگیرد؛ تند و شتابان باشد. بارانی بیاید که گیاه مرده را زنده کند؛ پژمرده را سرحال کند؛ دانه های منتظر را از خاک بیرون بکشد و خورد و خوراک همه با آن زیاد شود.

ابر بیاید؛ ابر پرپشت شیرین و دوست داشتنی که همه آسمان را پر کند؛ نه رگبار تند سیل آور بریزد؛ نه این که برق بزند و بی بار باشد. به بنده هایت لطف کن و کاری کن که میوه ها برسند و گل ها بشکفند؛ تا شهر ها زنده شوند.



صحیفه سجادیه، دعای نوزدهم، ترجمه: فاطمه شهیدی.