سوال: اعتكاف يعني چه ؟
پاسخ: اعتكاف ماندن در مسجد است به قصد عبادت.

سوال: وقت نيت تا چه موقع است؟
پاسخ: وقت نيت قبل از اذان صبح است
توضيح : وقت نيت تا اذان صحيح است به اين معني كه بعد از اذان نيت فايده¬اي ندارد و اگر تا اذان كسي شرايط را فراهم نكرد نمي¬تواند نيت كند ولي اگر شب به مسجد وارد شده مي¬تواند از همان موقع نيت كند و اگر كسي تا اذان صبح به مسجد نرسيد آن روز را نمي¬تواند نيت اعتکاف كند مگر شب را در مسجد نيت اعتکاف كرده و موقع اذان براي عذري مثل وضوی نماز صبح بيرون از مسجد بوده است.

سوال: آيا اعتكاف به نيابت از ديگران صحيح است ؟

سوال: اعتكاف از طرف خود و كساني كه از دنيا رفتهاند صحيح ميباشد و در اينكه به نيابت از زنده صحيح است يا نه؟
: الف) صحيح است ولي بهتر آن است كه رجاء بجا آورد ( امام و اراكي و فاضل و مكارم)
ب) در آن اشكال است و رجاء مانع ندارد. (خويي و سيستاني و تبريزي )

شرائط:
سؤال: شرايط اعتكاف را بيان فرماييد ؟
جواب: 1- ايمان
2- عقل
3- نيت قربت
4- روزه
5- كمتر از سه روز نباشد.
6- درمساجد چهارگانه يا مسجد جامع باشد.
7- اجازه شوهر نسبت به زن و پدر نسبت به فرزند.
8-خارج نشدن از مسجد.
9- معتکف محرّمات اعتکاف را ترک نماید.
توضيح: تمام اين موارد توضيحاتي دارد كه در ضمن سؤال به بعضي از آنها اشاره ميشود.

سوال: اعتكاف در چه مكانهايي صحيح است ؟
پاسخ: اكثر مراجع ميفرمايند اعتكاف در مسجد جامع صحيح ميباشد.

سوال: مقصود ازمسجد جامع چيست ؟
پاسخ: مقام معظم رهبري: مسجد جامع مسجدي است که در شهر براي اجتماع همه اهل شهر بنا شده است بدون اين که اختصاص به گروه و قشر خاصي داشته باشد.
آیت الله سیستانی: مراد از مسجد جامع، مسجدی است كه اختصاص به محلّه يا منطقه خاص يا گروه خاصّی نداشته باشد و محلّ اجتماع و رفت و آمد مردم مناطق و محلّات مختلف شهر باشد.


اعتكاف مسافر
سوال: آيا اعتكاف از مسافري كه نمازش شكسته است صحيح است ؟
پاسخ: در شرايط صحت اعتكاف آمده، چهارم از شرايط آن روزه است و بدون روزه اعتكاف صحيح نيست، بنابراين كسی كه شرعاً نمی‌تواند روزه بگيرد مانند مسافری كه قصد اقامه ده روز نکرده و نمازش شکسته است، ، اعتكافش صحيح نيست.
توضيح : مسافري كه نمازش شكسته است در چند صورت روزه او صحيح است:
الف)كسي كه در وطن نذر كرده براي خدا بر من است كه سه روز معیّن مثل 11 و 12 و 13 رجب در سفر روزه بگيرم.
ب)كسي كه نذر كرده براي خدا بر من است كه سه روز معیّن 11 و 12 و 13 رجب را چه در وطن باشم و چه در سفر روزه بگيرم .
شایان ذکر است فرد نذر کننده باید سایر شرایط شرعی صحت نذر را رعایت کرده باشد.

سوال: آيا در خود سفر هم ميشود نذر كرد يا نه ؟
پاسخ: الف) جايز نيست. (مشهور مراجع)
ب) جايز است. (آيات عظام: بهجت و زنجاني و سيستاني و تبريزي )

سوال: آيا ميشود روزههاي قضاي خود را ايام اعتكاف نيت كرد يا بايد روزه براي اعتكاف باشد؟
پاسخ: جايز است.

سوال: آيا در ايام اعتكاف ميشود از مسجد خارج شد ؟
پاسخ: از شرايط اعتكاف ماندن در مسجد در ايام اعتكاف است پس اگر خارج شود عمداً براي غير مواردی كه اجازه داده شده اعتکاف باطل ميشود.
توضيح: در چند مورد خارج شدن مانع ندارد، ملاک کلّي آن براي كاري است كه از جهت عقل يا شرع يا عادت، ضروري به نظر مي¬رسد و چاره¬ای از انجام آن نیست كه از اين قبيل است رفتن به دستشویي یا خروج براي وضو یا غسل واجب.

سوال: آيا قطع اعتكاف جايز است ؟
پاسخ: جايز است قطع اعتكاف مستحبي در دو روز اول و بعد از آن اعتکاف واجب ميشود و قطع آن جايز نيست امّا اگر اعتكافش نذر معيّن است قطع آن جايز نيست و اگر نذر معين نباشد حکم آن مثل اعتکاف مستحبي ميباشد.
توضيح قطع اعتكاف :
1.در موارد ذیل جايز است :
الف) در دو روز اول اعتكاف مستحبي .
ب) در دو روز اول اعتكاف نذري غير معيّن .
ج) در صورتي كه شرط رجوع و انصراف از اعتکاف در موقع نيت اعتکاف كرده است.
2.در موارد ذیل جايز نيست:
الف) بعد از دور روز اول مستحبي .
ب) در نذري معين مثلاً نذر كرده اعتكاف 11 و 12 و 13 ماه را كه نمي¬شود آنرا قطع كرد .

سوال: آيا مي¬شود در هنگام نيت اعتکاف شرط كند كه اگر مشکلی پيش آمد اعتكاف را رها كند؟
پاسخ: بلی، جايز است براي معتكف، ابتدای نيت اعتکاف شرط كند كه اگر عذری پيش آمد اعتكاف را رها كند حتي در روز سوم.

سوال: آيا در اعتكاف زن اجازه شوهر لازم است ؟
پاسخ: اگر منافي با حق شوهر باشد بايد اجازه بگيرد.

سوال:آیا در اعتکاف فرزند، اذن از والدین لازم است؟
پاسخ: در صورتی كه اعتكاف موجب آزار و اذيّت والدين باشد و این اذیت، ناشی از شفقت و دلسوزی باشد، اذن فرزند از آنان لازم است واگر موجب اذيّت آنان نباشد، احتياط مستحب است اجازه بگيرد.

سوال: آيا براي تهيه غذا یا آشامیدنی یا سایر حوائج اعتکاف ميشود از مسجد خارج شد ؟
پاسخ: چنانچه بتواند كسي را براي اين كارها بگمارد خودش نمي¬تواند از مسجد خارج شود و آنها را انجام دهد و در غير اين صورت به مقدار ضرورت مي¬تواند از مسجد خارج شود و بعد از كار فوراً به مسجد برگردد .

سوال: آيا زن مي تواند به جهت شرکت در اعتكاف قرص بخورد تا عادت نشود ؟
پاسخ: بلي مي¬تواند و مصرف قرص براي ¬جلوگيري از عادت ماهانه اگر ضرر قابل توجّهی نداشته باشد مانع ندارد.

سوال: اگر كسي براي عذري خارج شود و خروج او آنقدر طول بكشد كه صورت اعتكاف محو شود تكليف چيست ؟
پاسخ: اعتكاف باطل مي شود هر چند خروج از روی اضطرار باشد.


محرمات اعتکاف:
سوال: محرمات اعتكاف را نام ببريد: (چه چيزهاي بر شخص اعتكاف كننده حرام ميشود؟)
پاسخ:

1- مسائل جنسي با همسر أعمّ از جماع يا لمس يا بوسيدن به شهوت.
2- استمناء به احتياط واجب.
3- بوييدن بوي خوش و عطر و همچنين بوييدن گياه خوشبو به قصد لذّت.
4- خريد و فروش غير ضروري.
5- مجادله با ديگري به منظور غلبه و اظهار فضل .

سوال: آيا چيزهايي كه بر معتكف حرام است اعتكاف را هم باطل ميكند؟ چند چيز اعتكاف را باطل ميكند؟
پاسخ: جمعی از فقهاء فرمودهاندآنچه بر معتكف گفته شد حرام است اگر انجام شود مبطل اعتکاف نیز است (البته بعضي طبق فتوا و بعضي از آنها چيزهايي است كه روزه را باطل ميكند و اگر در روز انجام شود چون روزه باطل ميشود موجب بطلان اعتكاف هم ميگردد.)

سوال: كفاره باطل كردن اعتكاف چيست ؟
پاسخ: اگر معتکف اعتكاف واجب را با جماع و آمیزش عمداً باطل كند، چه در روز باشد یا شب، كفّاره واجب می‌شود و در ساير محرّمات، كفّاره ندارد هرچند احتياط مستحب است کفاره بدهد.

كفّاره بطلان اعتكاف، همانند كفّاره ماه مبارك رمضان است كه فرد مخيّر است شصت روز را روزه بگيرد يا شصت فقير را طعام بدهد، هر چند احتياط استحبابی مراعات كفّاره مرتّبه است يعنی شصت روز روزه بگيرد و اگر نتوانست شصت فقير را طعام دهد. 

محبوبه حق در دوجهان فاطمه است

در قلب محبِ او کجا واهمه است؟

آندم که قدم نهد بسوی محشر.

لطف و کرمش شامل حال همه است

میلاد حضرت فاطمه(س) مبارک باد

.

.

.

بر افلاک حقایق زهره حلم و حیا زهرا

به بحر عصمت حق گوهر صدق وصفا زهرا

یگانه بانوی دین فخر نسوان بنی آدم

فروزان شمع بزم محفل آل عبا زهرا

میلاد حضرت فاطمه(س) مبارک باد

.

.

.

جمادى غرق شادى بود آنشب

بشارت را منادى بود آنشب

خدا را شهر مکه ، شهر قرآن

به تایید قضا شد نور باران

میلاد حضرت فاطمه(س) مبارک باد




.

.

.

بگوشم مژده می آید دمادم

دل شوریده گردد شاد و خرم

تولد یافت در ماه جمادی

عزیز که بود او فخر عالم

میلاد حضرت فاطمه(س) مبارک باد

.

.

.

امشب ملائک بر نبی تبریک گفتند

تا صبح گرد خانه اش پرواز کردند

آندم که سر زد روی زهرا

سادات زین مادر به عالم ناز کردند

میلاد حضرت فاطمه(س) مبارک باد

.

.

.

از آسمان قدوسیان آواز کردند

درهای رحمت را دوباره باز کردند

در موسم میلاد یاس باغ عصمت

در باغ جنت بلبلان آواز کردند

میلاد حضرت فاطمه(س) مبارک باد

.

.

.

در زاد روز این پسر و مادر

شمس و قمر قرینه ی یکدیگر

مادر، بزرگ بانوی دین، زهراست

فرزند او، خمینی روح الله است

مادر، چراغ روشن ایمان است

فرزند، روشنایی ایران است

از مهر مادر و خط این فرزند

یا رب به ما جدائی از آن مپسند 

به گفته «امین الدین طبرسى‏» دانشمند بزرگ ما: «مشهور در روایات شیعه این است كه حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) در سال پنجم بعثت‏بیستم جمادى الاثانى در شهر مكه متولد گردید،و هنگام وفات پیغمبر (صلى الله علیه و آله) هیجده سال و هفت ماه داشته است. (1)



پیشواى محدثین شیعه ثقة الاسلام كلینى دركتاب شریف «كافى‏» نیز مى‏نویسد: ولادت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) دختر پیغمبر (صلى الله علیه و آله) پنجسال بعد از بعثت آن حضرت اتفاق افتاد. (2)



مؤلف «كشف الغمه‏» على بن عیس اربل دانشمند مطلع به نقل از «ابن خشاب بغدادى، متوفى به سال 567 ه در كتاب «تاریخ موالید و وفیات اهلبیت عصمت‏» به اسناد خود از امام محمد باقر (علیه السلام) روایت مى‏كند كه فرمود: «فاطمه علیها السلام پنجسال بعد از آشكار شدن نبوت پیغمبر و نزول وحى، متولد گردید، در وقتى كه قریش خانه كعبه را مى‏ساختند. و چون آن حضرت وفات. یافت هیجده سال و هفتادو پنج روز از سن مباركش مى‏گذشت. (3)



از آنجا كه قریش پنجسال قبل از بعثت‏به تعمیر خانه خدا پرداختند، احتمال مى‏رود كه راوى، كلمه «قبل از آشكار شدن نبوت پیغمبر » را به (بعد) اشتباه گرفته باشد،و چنانكه بعضى گفته‏اند سن حصرت هنگام وفات 23 سال بوده، ولى دردنباله حدیث كه تصریح مى‏كند حضرت 18 سال بوده، ولى در دنباله حدیث كه تسریح مى‏كند حضرت 18 سال و 75 روز داشته این احتمال را سست مى‏گرداند. مگر اینكه بگوئیم این نتیجه‏گیرى هم از راوى بوده است.



سن حضرت زهرا (علیها السلام) را تا 28 سال هم گفته‏اند ولى مشهور همان قول اول است كه مسطور گردید.



البته باید توجه داشت كه در حدیث معتبر پیغمبر فرموده است: رشد دخترم فاطمه، هر سال آن به اندازه رشد دو سال دختران دیگر بوده است، و با این توصیف ازدواج حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) با على (علیه السلام) در سن 9 سالگى كه از لحاظ تناسب اندام و عقل و درایت در حد دختر 18 ساله بوده هیچ اشكالى ایجاد نمى‏كند، بخصوص كه از زندگانى كوتاه آن حضرت و شخصیت ممتازش به خوبى پیدا است كه او دختر استثنائى بود، و سایر دختران را نمى‏توان به آن وجود مقدس مقایسه نمود.



شیعه و سنى روایت كرده‏اند كه پیغمبر اكرم (صلى الله علیه و آله) بارها دخترش فاطمه زهرا (علیها السلام) را در حضور مهاجر و انصار «بانوى بانوان جهان از آغاز خلقت تا پایان روزگا» و «بهترین زنان جهان‏» و «بهترین زن بهشتى‏» خواند. (4) و این بزرگترین افتخارى است كه به نقل شیعه و سنى نصیب یك زن در عالم شده است.



و هم در احادیث فریقین آمده است كه هر وقت‏حضرت زهرا (علیها السلام) به حضور پدرش پیغمبر خدا مى‏رسید، حضرت به احترام او برمى‏خاست، و دست او را مى‏بوسید.



عایشه همسر پیغمبر (صلى الله علیه و آله) مى‏گوید: «هرگاه فاطمه وارد مى‏شد بر پیغمبر (صلى الله علیه و آله) حضرت از جا برمى‏خاست و سر او را مى‏بوسید، و در جاى خود مى‏نشانید.



در كششف الغمه از كتاب «معالم العتره‏» حافظ عبدالعزیز جنابذى دانشمند بزرگ عامه نقل مى‏كند كه عایشه گفت: هیچ كس را در گفتار شبیه‏تر از فاطمه به پیغمبر ندیدم. هرگاه وارد مى‏شد بر پیغامبر(صلى الله علیه و آله) حضرت به احترام وى برمى‏خاست ودست او را مى‏گرفت و مى‏بوسید، و در جاى خود مى‏نشانید.



و هم عایشه مى‏گوید: هر وقت پیغمبر به شوق بهشت مى‏افتاد فاطمه را مى‏بوسید و مى‏بوئید و مى‏فرمود: بوى بهشت را از فاطمه استشمام مى‏كنم. و مى‏افزود: فاطمه سرآمد زنان بهشت است. فاطمه انسانى آسمانى است.! (5)




.............................................


پى‏ نوشتها:

1- ( اعلام الورى، باب فضائل حضرت زهرا سلام الله علیها)

2- ( اصول كافى، ج 1 ص 457)

3- ( كشف الغمه فى معرفة‏الائمة ج 1 ص 449)

4- ( اما ابنتى فاطمة فهى سیدة نساء العالمین،من الاولین و الاخرین،فاطمة خیر نساء العالمین، فهى حوراء انسیة و خیر نساء اهل الجنة.)


5- ( نگاه كنید به اعلام الوراى طبرسى - باب ششم، و كشف الغمه اربلى، باب فضائل فاطمه زهرا علیها السلام، و فضائل الخمسه، من الصحاح السته.)